Uiteindelijk alle drempels weg in Haarlemmermeer

Van de drempels in de dorps- en buurthuizen tot een festival als Mysteryland. De Belangengroep Gehandicapten Haarlemmermeer (BGH) speelt een belangrijke rol in de fusiegemeente om gebouwen, openbare buitenruimte en evenementen toegankelijker te maken. Het was deze actieve groep van vrijwilligers en ervaringsdeskundigen die de gemeente heeft aangemeld als Koplopergemeente bij Iedereen Doet Mee.

Al sinds 1980 komt de BGH, momenteel bestaand uit veertien mensen, op voor de belangen van mensen met een handicap in de 31 kernen die Haarlemmermeer vormen. Nog steeds is het niet vanzelfsprekend dat er rekening wordt gehouden met de mogelijkheden van mensen met een beperking. ‘Een mens met wat voor handicap dan ook mag niet worden vergeten’, is dan ook het motto van de belangengroep.

Impulsen geven aan beleid

‘We zijn ontstaan uit onvrede over de toegankelijkheid voor mensen met een beperking’, vertelt André Pijnaker, een van de bestuursleden die al vanaf het begin erbij is betrokken. ‘Het was een initiatief van de toenmalige politieke partij PSP. Inmiddels is de BGH een erkende gesprekspartner in de fusiegemeente. We geven gevraagd en ongevraagd advies. Mensen weten ons te vinden als er wat is. Wij hebben de gemeente voorgedragen bij de VNG als Koplopergemeente omdat we een hele goede samenwerking hebben. We hebben ieder jaar een gesprek met wethouder Steffens-Van de Water en hebben veel directe contacten met ambtenaren. Ook hebben we de Ongehinderd-app onder de aandacht gebracht van de gemeente.’

De ratificatie van het VN-Verdrag heeft Haarlemmermeer een nieuwe impuls gegeven, vult voorzitter Ed Koster aan. ‘Toegankelijkheid wordt steeds beter geregeld nu. Alle complimenten voor de gemeente daarvoor. Zo heeft de gemeente met de ratificatie in 2016 van het VN-Verdrag  een medewerker de expliciete taak gegeven de uitvoering van het VN-Verdrag en de samenwerking met de BGH te ondersteunen.’

Die medewerker is Hanny Weijde, beleidsadviseur welzijn. Zij werkt nu een paar dagen per week aan het doorontwikkelen van het inclusiebeleid van Haarlemmermeer. ‘Dat is geen apart nieuw beleid, maar we willen dit een plek geven in bestaand en nieuw vast te stellen sociaal en fysiek beleid’, vertelt ze. ‘De oplossingen voor problemen waar mensen in hun dagelijks leven tegenaan lopen, willen we borgen in bijvoorbeeld woonbeleid of het beleid voor het sociaal domein, en in de afspraken met onze ketenpartners. Inclusiviteit moet daar vast onderdeel van worden. Vooral sinds ik intensiever samenwerk met de BGH ben ik er meer bewust van hoe belangrijk het is om te luisteren naar mensen met een beperking en zo te leren waar echt de knelpunten zitten in de dagelijkse praktijk. Mijn taak is om een nuttige verbinding te zijn, op dit moment vooral in de organisatie van de gemeente. Ook al heeft de BGH zelf diverse ingangen en worden afspraken doorgaans goed nagekomen, het helpt ook als ik blijf agenderen en navraag blijf doen.’

Betrokken aan de voorkant

Haar inzet raakt aan het werk waarvoor de BGH zich jaren heeft ingezet. Weijde: ‘Daarom zoeken we nu naar manieren hoe we de belangengroep eerder aan de voorkant kunnen betrekken bij de beleidsprocessen. Dat helpt ook voor meer bewustwording bij mijn collega’s. Al meedenken bij de plannen voor de inrichting van een gebouw in plaats van pas achteraf als dat gebouw al af is.’

Een voorbeeld daarvan is het Cultuurgebouw naast het stadhuis, dat aan diverse culturele functies onderdak biedt. ‘Daar bleek niet overal tijdig nagedacht over behoeften van mensen met een beperking’, vertelt Pijnaker. ‘Om zoiets te voorkomen, is het goed als de BGH vroeg erbij wordt betrokken. Het is soms moeilijk tussen de oren te krijgen, maar gebeurt gelukkig steeds vaker. We hebben inmiddels ook samen met het Cultuurgebouw verbeteringen gerealiseerd en we gaan binnenkort weer in overleg.’

Eind van het jaar vindt in Haarlemmermeer een evenement met een schaatsbaan plaats en daar denkt de BGH nu al over mee. ‘De eerste keer was dat niet zo, en toen we bij het evenement langskwamen, konden we pas knelpunten melden na het opbouwen’, vertelt Koster. ‘De keer erna werden we vanaf het begin erbij betrokken.’

Een ander groot evenement in Haarlemmermeer is dancefestival Mysteryland. Pijnaker was er in het begin bij betrokken om mee te kijken naar aangepaste toiletten en hellingen voor rolstoelen. ‘We zouden graag een platform willen maken voor mensen in een rolstoel, zodat die boven de mensen kunnen uitkijken. Ook Food Trucks en balies zijn nog alleen op staande mensen gericht. We proberen dat anders voor elkaar te krijgen.’

Een van de belangrijkste doorbraken van de BGH noemt Koster de medewerking van de Stichting Maatvast. Die beheert bijna alle wijk- en dorpsaccommodaties  in de 31 kernen van de gemeente. ‘Wij zijn met hen in gesprek gegaan. Juist die gebouwen horen toegankelijk te zijn. Ze bleken heel welwillend te zijn en hebben na de gesprekken een medewerker vrijgemaakt om samen met André alle buurthuizen langs te lopen en te kijken naar breedtes van ingangen, hoogte van drempels, toegankelijke toiletten en parkeerplaatsen voor mensen met een handicap. Er is veel gebeurd sindsdien. We hebben onlangs een Duim uitgereikt aan de directeur van de stichting.’

Een ander succesvol project is een scholingsproject waarbij leden van de BGH lesgeven op basisscholen om de leerlingen te laten voelen hoe het is om te leven met een beperking. ‘We nemen rolstoelen en blinddoeken mee. Het slaat goed aan.’ Komend jaar gaat de belangengroep ook meer scholing doen op het voortgezet onderwijs.

Alle drempels weg

De ambities gaan verder. Uiteindelijk wil de BGH alle drempels weg hebben in Haarlemmermeer. Ook werkt ze samen met de gemeente aan een toegankelijker gemeentewebsite en aan meer publiciteit over belangrijke aspecten waar mensen met een beperking tegenaan lopen. Bijvoorbeeld hoe belangrijk het is om hulphonden niet te aaien, of de looplijnen voor slechtzienden vrij te houden.

Verder zijn er bij de afgelopen provinciale verkiezingen voor het eerst in vier stemlokalen stemmallen gebruikt voor blinden en slechtzienden, waarbij ook de BGH met de Oogvereniging betrokken was. Koster spreekt af en toe in bij de gemeenteraad  om, zoals hij zelf zegt ‘ervoor te zorgen dat toegankelijkheid tussen de oren komt.’ En dat lukt wel met alle activiteiten van de belangengroep.