Cultuurbewustzijn komt overal terug op ‘t Slingertouw
De Eindhovense wijk Meerhoven kende tot zeven jaar geleden een vrij eenzijdig beeld. Dat veranderde met de komst van kenniswerkers uit allerlei landen, die voor ASML en andere bedrijven kwamen werken. Zo kwam de wereld vanzelf binnen in de klas op basisschool ’t Slingertouw. Nu heeft de school van directeur Sultan Solak meer dan veertig nationaliteiten in huis. ‘We willen de kinderen opleiden tot wereldburgers.’
Meer dan andere wijken, bleek Meerhoven heel populair te zijn voor de internationals om te komen wonen. En omdat ze voor langere tijd in Nederland blijven, gingen ze voor hun kinderen op zoek naar een lokale school zodat ze leren integreren. “Ineens kregen we tijdens rondleidingen de vraag: ‘Is it okay to speak English?’ Zo begon het bij ons: met handen en voeten, en half Engels”, vertelt Solak.
Na twee jaar gaat dan ook 80 procent van de aanmeldingen in het Engels. ’t Slingertouw groeit nog steeds enorm, en is uitgebreid naar twee locaties in de wijk. Begin dit schooljaar waren er 900 leerlingen. Tegen de zomer zijn dat er duizend. De groei lijkt zich nu wat te stabiliseren.
Sultan Solak.
Hoe zijn jullie met zo’n cultuurverandering omgegaan?
Solak: “We zijn gaan nadenken. Wat willen we de kinderen meegeven en hoe willen we ze klaarstomen voor de wereld? We kwamen tot de conclusie dat we ze willen opleiden tot wereldburgers. Dat doen we met Engelse les, door cultuurbewustzijn te creëren en te kijken welke vaardigheden daarvoor nodig zijn. Het maakte ons alleen nog maar aantrekkelijker voor internationals.”
Hoe hebben jullie wereldburgerschap precies vormgegeven?
“We zijn gesprekken gaan voeren, hebben andere scholen bezocht en studiereizen gemaakt. We hebben bijvoorbeeld IPC (International Primary Curriculum) bekeken, maar we zijn het toch zelf gaan invullen. In de ochtend hebben we de kernvakken, zoals rekenen en taal. In de middag is het programma meer dynamisch, met meer samenwerking tussen de groepen.
We richten zelf thema’s in vanuit onderzoekend en ontwerpend leren. De leerlingen zijn ’s middags creatief bezig met die thema’s, bijvoorbeeld met techniek en open podia. Uniek is dat we daarbij samenwerken met heel veel partners in de wijk en stad.”
Wat houdt die samenwerking in?
“Veel internationals zijn gewend aan een soort campusmodel op school, waarbij kinderen na schooltijd blijven om mee te doen aan allerlei activiteiten. We zijn daarvoor jaren geleden met allerlei partners in zee gegaan. In ruil voor het gebruiken van onze gebouwen helpen zij met onze (na)schoolse activiteiten. Zo helpt een muziekschool ons met muziekonderwijs, de open podia en de musicalvoorbereiding en werken we verder onder meer samen met een schaakclub, Poolse, Chinese en Turkse les, voetbal en dansen.”
Hoe leggen jullie de link van het klaslokaal naar de wereld?
“Eigenlijk kijken we in alle thema’s continu over de grens. Ook komt het terug in de aankleding van de lokalen. Op vrijdag organiseren we Freaky Friday Afternoon, waarin alle lessen in het Engels zijn. Cultuurbewustzijn vormt een rode draad die overal terugkomt. Met Pasen kijken we bijvoorbeeld hoe wij de lente vieren, en hoe andere culturen dat doen? We gaan samen op onderzoek uit. Zo reiken we het cultuurbewustzijn aan.”
“Daar is geen specifieke les voor. Een keer per jaar vieren wij het internationale kinderfeest, een groot evenement met alle 900 kinderen, ons team en alle ouders. Dat heeft een internationaal karakter, met kraampjes in de wijk, eten uit allerlei landen en sportactiviteiten.”
Hoe gaat het met kinderen die geen Nederlands spreken? Gaat Engels het niet overnemen als taal?
“Nee, we blijven een buurtschool, met Nederlands als eerste taal. Als een kind in het begin bijvoorbeeld nog alleen Koreaans spreekt, beginnen we met handen en voeten en Google Translate. Elk kind heeft een individueel plan hoe we hem of haar meekrijgen. Alle kinderen worden gekoppeld aan een maatje, en door het spelen met elkaar leren ze heel snel. Onze ervaring is dat je tussen anderhalf en twee jaar geen verschil meer ziet.”
Hoe zien jullie de impact van jullie onderwijskundige visie op de leerlingen als wereldburgers?
“We hebben onlangs vragenlijsten uitgezet richting ouders, team en kinderen uit de bovenbouw. Onze visie wordt door iedereen herkend. De resultaten zijn goed, de basis is op orde. Van de ouders krijgen we gemiddeld een 8. Met de kinderen gaat het goed. Wereldburgerschap heeft een enorme boost gekregen. Voorheen hadden de kinderen bij ons op school een eenzijdig beeld van de wereld, nu maken ze kennis met de hele wereld. Dit is hoe het moet zijn op alle scholen vind ik. Het is de wereld waarin we leven.”
Zijn er nog valkuilen waar jullie tegenaan zijn gelopen?
“Het enige wat we zijn tegengekomen in het proces van Engels onderwijs aanbieden is dat naast de enthousiaste collega’s er ook collega’s zijn die het spannend of zelfs eng vinden. Die ervaren het als drempel. Van de 25 oudergesprekken moet nu ongeveer een derde in het Engels. Dat vraagt om investering, ondersteuning, samenwerking en de juiste scholing. Ik zou graag andere scholen willen uitnodigen om eens een kijkje te komen nemen bij ons. Onze leerkrachten delen graag hun ervaringen.”
