Het paradijs van Noordoost Sri Lanka

Noordoost Sri Lanka. Een Paradijs, én tegelijkertijd oorlogsgebied. Aan de ene kant parelwitte verlaten stranden en kleine vissersdorpjes, aan de andere kant vind je resten van opgeblazen hotels en huizen, vluchtelingenkampen en het gevaar van landmijnen. In Nilaveli Beach voel je je echt als een ontdekkingsreiziger, die een mooi plekje voor zichzelf heeft ontdekt. En is dat niet een van de mooiste dingen van het reizen: onontdekte parels vinden? Het enige dat niet in het paradijselijke plaatje past zijn de militairen, die het strand in de gaten houden vanuit hun gecamoufleerd hutje net achter het strand.

Nu de strijd tussen de Tamil Tijgers en de regeringstroepen echt voorbij is, wacht de oostkust van Noordoost Sri Lanka weer op de toeristen die terugkeren. Voor het avontuurlijke gevoel is dit de plek. Parelwitte verlaten stranden, kleine vissersdorpjes en veel natuur. Maar ook resten van opgeblazen hotels en huizen, vluchtelingenkampen en hier en daar nog gevaar van landmijnen. Een wit verlaten tropisch strand, met een groenblauwe Indische Oceaan die voor je voeten ligt te fonkelen in de zon.

Nilaveli

Zowel links als rechts op het strand geen mensen te zien, op die ene lijnvisser in de verte na. In Nilaveli voel je je echt als een ontdekkingsreiziger, die een mooi plekje voor zichzelf heeft ontdekt. En is dat niet een van de mooiste dingen van het reizen: onontdekte parels vinden? Het enige dat niet in het paradijselijke plaatje past zijn de militairen, die het strand in de gaten houden vanuit hun gecamoufleerd hutje net achter het strand.

Maar dit is dan ook Nilaveli Beach. Ooit bestemd om misschien wel het grootste resort van Noordoost Sri Lanka te worden. Totdat hier de burgeroorlog zich vanuit het noorden uitbreidde en er conflicten tussen de Tamils en de moslims ontstonden. Met een voornamelijk Tamil- en moslimbevolking bleven de Singalese en buitenlandse toeristen weg. Hotels raakten verlaten en werden geplunderd door rondtrekkende soldaten en rebellen. De restanten in Nilaveli getuigen daar van.

Kuststreek

Wanneer je bij je ochtendwandeling een patrouille militairen tegen komt word je aan de spanningen herinnerd. Zwaar bepakt marcherend over het strand, terwijl je zelf met je blote voeten door de branding slentert. Het is tegelijkertijd intimiderend als wel de charme van dit toeristisch nog onontgonnen gebied. Want bovenal is de kuststreek in het noordoosten in wederopbouw. De regering is dan ook weer begonnen met het promoten van dit oude frontgebied, de treinverbinding rijdt weer geregeld en hotels beginnen langzaam weer op gang te komen. Nu de toeristen nog.

Noordoost Sri Lanka

De weg naar de noordoostkust is vanuit het binnenland al een omschakeling. Niet alleen vanwege de steeds intensievere militaire controles, maar vooral vanwege de steeds wildere natuur. De weg naar Trincomalee voert door verschillende nationale parken. Hier kun je op de snelweg plots moeten stoppen voor overstekende olifanten.

De stad Trincomalee is het economische en regionale centrum van de noordoostkust en geeft toegang tot de stranden en parken eromheen. Met ruim 60 duizend inwoners is de stad lang niet zo chaotisch als Colombo of Kandy. Hier kun je slenteren door stoffige straten, waarin je onmiskenbaar de sfeer van de wederopbouw proeft. Winkels zijn weer open.

Steeds meer guesthouses bieden kamers aan toeristen, het cricket stadion is weer opgeknapt en de stad begint steeds meer van haar allure van vroeger terug te krijgen. Vergeleken met de rest van Sri Lanka is hier de bevolking overwegend Tamil en hindoe. Mensen zijn donkerder van huid en dragen nog meer gekleurde kleding dan in de rest van het land. De vier grote religies zijn duidelijk aanwezig in de stad: Boeddhistische tempels, katholieke kerken, een moskee en veel hindoetempels.

Catamarankano’s

De mooiste van alle tempels is Swami Rock. Op deze rots, die 130 meter uitsteekt boven de zee, staat een grote drukbezochte hindoetempel die gebouwd is op de resten van vroegere tempels. Hier komen gelovigen offers brengen en kokosnoten kapotslaan op de rotsen. Veel geëmigreerde Srilankanen komen hier, terwijl ze op vakantie zijn voor een offer.

Hindoetempel op Swami Rock. Foto: Pieter Verbeek.

De tempel ligt in Fort Frederick, een oud Portugees fort dat nu door het leger wordt gebruikt en gedeeltelijk uitkijkt over Dutch Bay, dat zonder twijfel een van de mooiste baaien van Noordoost Sri Lanka is. Het water is blauw. Er zijn overal vissers bezig in hun catamarankano’s. ‘s Ochtends kun je dan ook je verse vis op het strand kopen. Er lopen herten rond en het grote Fort Frederick houdt de wacht. In de haven zie je duidelijk de sporen van strijd. Hier zijn granaten neergekomen en ligt een gezonken boot langs de kade in het heldere water.

Rond de stad zie je overal borden staan van internationale hulpprogramma’s, als Oxfam, Unicef en ook onze eigen ZAO Vluchtelingenzorg. De VN houden toezicht hier in de regio. Ook al is het gebied veilig verklaard, volgens een Australische VN-medewerkerer heersen toch nog steeds spanningen in het gebied. Hij waarschuwt ons dan ook niet buiten de stad van de wegen en het strand de natuur in te lopen. Er liggen nog landmijnen hier en daar.

Uppavelli

Vanuit Trincomalee ben je per tuktuk in een klein half uurtje zo bij de stranden van Uppaveli en Nilaveli. Onderweg passeer je de nodige militaire checkpoints en vluchtelingenkampen. Als toerist word je overigens nooit tegengehouden. Meestal laten de militairen je vriendelijk door. Een advies: neem geen foto’s van hen of van militaire posten, voertuigen of terreinen. Dat is in Sri Lanka strafbaar. Nilaveli zelf heeft niet echt een centrum. Gewoon wat huizen die in de natuur staan. Een moskee en wat mannen die op straat rondhangen. Richting strand zie je restanten van huizen en hotels. De verschillende hotels die open zijn, liggen ver uit elkaar.

De wederopbouw gaat volgens hotelmanager meneer Naufal niet van een leien dakje. Hij werkt nu al drie jaar hard om het Shahira Hotel weer helemaal mooi te maken. Niet alleen weten de toeristen het nog niet zo goed te vinden, ook moet hij tweemaal geld afdragen. Naast de belasting van de regering, betaalt hij ook de toch nog gedeeltelijk aanwezige LTTE (Tamil Tijgers). Maar dat is niet officieel, benadrukt hij. Zoek dan ook voordat je dit gebied bezoekt voor de zekerheid advies over de veiligheidssituatie. Ook al ben je als toerist veilig, het vredesbestand is nog vers en de huidige onderlinge strijd tussen president en premier verbetert dit prille bestand niet. Volgens een VN-waarnemer in Trincomalee liggen er buiten de paden en stranden op sommige plekken nog landmijnen. Dus wees voorzichtig.

Ongerept Nilaveli Beach. Foto: Pieter Verbeek.

Wreedheden

Trincomalee en de omgeving blijven daarom dan ook voorlopig een bestemming voor de meer avontuurlijke reiziger. Niet iedereen zal bovendien dit gebied evenveel kunnen waarderen. Ook al zijn er hotels, guesthouse en zelfs duikmogelijkheden, eigenlijk is er nog niet zo veel. Behalve prachtige stranden, totale rust, weinig medetoeristen, vriendelijke mensen, natuurparken en het gevoel dat je in gebied bent dat de wreedheden van de oorlog achter zich aan het laten is.

Kortom een unieke plek. Wees er snel bij, omdat meerdere hotels plannen hebben om de oostelijke stranden te ontginnen en het misschien ooit toch nog als resort zal worden. Maar voordat dat gebeurt blijft deze hoek van Sri Lanka een zeer aparte belevenis, die zeker de moeite waard is voor de reiziger die meer wil mee krijgen van wat er in Noordoost Sri Lanka speelt.

Staren over de Indische Oceaan vanaf Swami Rock. Foto: Pieter Verbeek.

Dit artikel is gepubliceerd op de website Reis Om De Wereld.