Wat is het perfecte kopje koffie?

Voor de echte liefhebbers leidt de vraag hoe je het perfecte kopje koffie maakt tot een intens debat. Bestaat dat perfecte kopje koffie überhaupt wel? En ook al zullen de koffie-experts het waarschijnlijk nooit eens worden, over een aantal dingen zijn ze het wel eens. 

Zoals de meerwaarde van kwaliteitskoffie. Koffie die verbouwd is in de schaduw van bomen helpt niet alleen mee om ecosystemen te beschermen, ze heeft meestal ook een superieure smaak. Of dat het beter is om om maar een voorraad koffiebonen te kopen voor vijf tot zeven dagen en deze op kamertemperatuur te bewaren in een glazen- of keramiekpot met een rubber dop. En dus niet in de koelkast! Natuurlijk is het voor de hand liggend dat je eigen bonen malen voor je de koffie maakt zorgt voor lekkerdere koffie. Maar let op, volgens experts heb je ongeveer vijf minuten voordat de koffie al weer wat muffer begint te worden.

Van filter tot cafetière
Maar dan heb je nog de verschillende methoden. Welke levert nu de beste koffie op? Sommigen zweren nog bij de ouderwetse methode van water opgieten op gemalen koffie in een filter. Of wat te denken van de Franse stijl, de cafetière? Even de koffie in het kokend hete water laten zakken voor een paar minuten en dan de metalen filter naar beneden drukken. De Italianen bedachten de percolator, de metalen koffiepot die je op het vuur zet, terwijl de Turken en Grieken hebben weer een heel andere stijl van koffiemaken. Drink niet de koffieprut op de bodem, die heb je nodig om de toekomst mee te voorspellen. En natuurlijk zijn er mensen die, vooral in de zomer, de voorkeur geven aan ijskoffie.

De boon is de basis
Wat vinden koffie-experts in Nederland wat de beste manier om koffie te maken? We vroegen het een aantal koffiebranders met wie wij samenwerken. Om het perfecte kopje koffie te krijgen gaat het in de basis natuurlijk altijd om de ruwe boon, zegt Gerrit Hesselink van Hesselink Koffie: “Mijn favoriete koffieland is toch wel Guatemala. Wat betreft smaakbeleving betreft ben ik ook dol op Indonesië, vooral de espressos zijn ware smaakbommetjes (bonbonnetjes): iets zwaarder gebrand maar niet te donker zodat de fruittonen toch aangenaam aanwezig blijven.

Na een paar dagen rust moet je de koffie natuurlijk fijn en vers malen en op de juiste manier doseren, adviseert Hesselink. “Ook belangrijk daarbij is een mooi schone filterdrager en dat je ervoor zorgt dat je machine ook mooi schoon is, Daarbij moet natuurlijk de temperatuur goed zijn afgesteld. Dan doe je de filterdrager onder de machine, wellicht iets voorwellen, en kun je de espresso bereiden. Als deze er een beetje stroperig uitloopt weet je dat je de goede afstelling te pakken hebt. De aroma’s stijgen uit het kopje. Heerlijk!! Als het espresso kopje halfgevuld is kun je nogmaals het aroma opschuiven en daarna van de eerste slok genieten! Het smaakt natuurlijk nog beter als je weet dat deze koffie Rainforest Alliance rtificeerd is.”

Ristretto
Ook van Eddy Kreischer van Moliendo caffè by Espressissimo gaat de voorkeur uit naar espresso: “Bij voorkeur van een melange van de beste single origins uit Brazilië, Nicaragua en Ethiopië. In de ochtend maak ik een uitzondering en drink ik mijn koffie met gekookte melk. Naarmate de dag vordert maal ik de koffie fijner en worden de kopjes espresso vanzelf ristretto. Best wel klassiek eigenlijk, maar perfect uitgevoerd is dat voor mij de beste methode.”

Surgeon General’s Warning: Niet het drinken van koffie is verslavend, maar het vinden van een weg naar de perfecte kop.

Een heilige graal
Maar bestaat die eigenlijk wel, die perfecte kop koffie. “De ‘perfecte kop koffie’ ken je niet, maar zoek je”, stelt Lammert Brouwers van Brandmeester’s. “De perfecte kop koffie heb je niet, maar herinner je je slechts. De perfecte kop koffie is een weemoedig verlangen, omdat je ‘m ooit ergens hebt geproefd.”

Koffie is dan ook een werk van liefde, stelt hij. “Is er iemand die met de passie van een koffie aficionado of barista naar het beste meel zoekt? Is er een suikerliefhebber die op dezelfde – gepassioneerde – wijze dagelijks zijn zoektocht voorbereidt en uitvoert, en zijn vorderingen op papier vastlegt? Alleen koffie is ‘a labor of love, an endless quest for perfection`. Misschien is er een weg naar toe, maar de eindbestemming zelf zullen we nooit bereiken. De ‘perfecte kop koffie’ is nergens te koop, het is als een ‘shooting star in the sky’, die komt altijd als een verrassing en onverwacht.”

Het punt in deze is volgens Brouwers, dat er oneindig veel variabelen zijn die bepalen of de ‘cup quality’ van de koffie slecht, goed of bijna perfect is. Denk aan het klimaat, bodem, schaduw waarin de koffieplanten groeien, aan de oogst, verwerking, opslag en transport in het land van herkomst. Denk aan branding, verpakking, maling, dosering, bereiding in het land van consumptie.“Juist de ongrijpbaarheid van de werking en de complexiteit van alle parameters tezamen maakt koffie zo boeiend, vindt Brouwers. “De onvindbaarheid stuwt ons voort om te blijven zoeken, ‘we love, but we suffer’. De legende van het perfecte kopje koffie lijkt daarom meer op een zoektocht naar de heilige graal.”

Welke methode ook je voorkeur heeft. Kies koffie die gemaakt is op een manier die de biodiversiteit beschermt en levensonderhoud van boeren, arbeiders en lokale gemeenschappen verbetert.