Steeds meer zzp’ers verzekeren zich in Broodfonds

Tweederde van de zelfstandige ondernemers heeft niets geregeld voor het geval ze arbeidsongeschikt raken. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) is vaak niet te betalen. Er is een alternatief: je kunt samen met andere zelfstandigen een vangnet creëren. Dit heet een Broodfonds en deze fondsen zijn Nederland langzaamaan aan het veroveren.

Momenteel zijn er 195 Broodfondsen in heel het land, plus nog twintig in oprichting. In totaal hebben achtduizend zelfstandig ondernemers zich aangesloten bij zo’n fonds. Het Broodfonds was aanvankelijk een opkomend verschijnsel in de Randstad. Zo heeft Utrecht er alleen al tien en is er eentje in oprichting. Amsterdam heeft er zelfs vijftien. Wie nu de kaart bekijkt, ziet dat inmiddels zzp’ers in heel Nederland zich hebben verenigd om elkaar te dekken bij arbeidsongeschiktheid. Van Zeeland tot Friesland. Zo hebben steden als Groningen en Arnhem er inmiddels al evenveel als Den Haag.

Kortom, het concept Broodfonds heeft een enorme vlucht genomen. “Dat hadden we nooit verwacht”, vertelt Biba Schoenmaker. Als een van de BroodfondsMakers was zij betrokken bij de oprichting. De BroodfondsMakers begeleiden ondernemers die een Broodfonds willen starten of er al aan een meedoen. In 2006 startte het allereerste Broodfonds in Utrecht. “Het duurde even voor we konden concluderen dat het echt werkt, omdat er aanvankelijk geen zieken waren. Vanaf 2011 zijn we naar buiten getreden. Dat het zo succesvol zou worden, zagen we niet aankomen. We wisten niet precies hoe mensen zouden reageren.”

Wat is het succes van het concept?
“Je bent een vereniging met elkaar en bent met elkaar verantwoordelijk dat het allemaal goed loopt.”

Hoe werkt het nu precies?
“Per persoon kun je uit acht niveaus kiezen welk bedrag je maandelijks opzij wilt leggen. Dat hangt af van hoeveel je denkt nodig te hebben bij arbeidsongeschiktheid per maand. Je zet dat maandelijkse bedrag op je eigen broodfondsrekening. Per fonds is er een bestuur van drie mensen. Als iemand ziek is, geeft hij dat door aan zijn bestuur. Het bestuur stelt alle deelnemers in de groep op de hoogte van wie er ziek is.. Bij ziekte krijg je een maandelijkse schenking van alle deelnemers tezamen.  Dat bedrag is voldoende om je lasten mee te dekken. Op het moment dat je vertrekt uit het fonds, of met pensioen gaat bijvoorbeeld, neem je het bedrag wat dan op je eigen rekening staat weer mee. ”

Maar als er veel zieken zijn is dat natuurlijk minder?
“Ja, als er zieken zijn wordt er geld van je fondsrekening afgeschreven. Maar het ziektepercentage in de fondsen is erg laag gebleken. Het zijn allemaal ondernemers die zich niet  graag ziek melden. Gemiddeld is het ziektepercentage onder ondernemers dan ook 2 procent. Bij de Broodfondsen is het zelfs 1 procent. Mensen zijn er erg bewust mee bezig. Je wilt zo lang mogelijk doorwerken. Ook speelt de gedachte dat je een Broodfonds met zijn allen beheert en daar geen misbruik van wilt maken. Het geld is van iedereen.”

Sommige mensen zijn wat huiverig omdat ze bang zijn dat het potje geld opraakt als er veel zieken zijn. Hoe zit dat?
“Dat kan gebeuren in de beginfase, als je aan het opbouwen bent. In die periode ben je natuurlijk kwetsbaar. De spreiding van zieken heb je niet in de hand. Als er dan ineens drie of vier zieken zijn kan het gebeuren dat de volledige schenking opgaat. Maar we kijken verder. Er zijn al Broodfondsen die allianties willen vormen om dit soort situaties te ondervangen.”

Hoe lang kun je aanspraak maken op het geld uit het Broodfonds?
“Daar staat maximaal twee jaar voor. 99 procent van de werkende bevolking  is binnen die periode weer aan de slag. Wat sommigen zelfstandigen doen is nog een aanvullende AOV afsluiten, met een eigen risico van twee jaar. Daardoor wordt de premie aanzienlijk lager.”

Hoe groot zijn de fondsen?
“Er mogen maximaal vijftig mensen lid worden van een fonds, anders wordt het te groot en te anoniem. Alles draait om onderling vertrouwen. Er zijn geen controles als iemand ziek is bijvoorbeeld. Een Broodfonds is ook een sociaal netwerk. Die ga je niet zo snel bedotten. In tegenstelling tot een AOV. Daar wordt veel sneller misbruik van gemaakt.”

Is de premie van het Broodfonds ook fiscaal aftrekbaar?
“Nee, de premie van de AOV wel. Je stort geld eigenlijk van de ene eigen rekening naar de andere. Je maandelijkse inleg blijft van jezelf en zijn geen kosten. De schenkingen die je als zieke ontvangt zijn belastingvrij, het zijn netto bedragen.”

Dit interview is gepubliceerd op de website ZZP Servicedesk.

De BroodfondsMakers Coöperatie is opgericht door Haiko Liefmann, Biba Schoenmaker en André Jonkers.