Achtergrond

Nederland is gezegend met ruim vijfhonderd kilometer strand langs onze kust. Deze stranden zijn niet voor iedereen toegankelijk. En wanneer is een strand precies toegankelijk? Pia Hendriks en Martijn Koppejan ontwikkelden op eigen initiatief een meetlijst. Daarmee willen ze kustgemeenten prikkelen er meer mee te doen.

Of het nu gaat om speciale rolstoelen, duinovergangen, aangepaste toiletten of bereikbaarheid met openbaar vervoer. De stranden in ons land zijn lang niet altijd voor iedereen makkelijk te bereiken, merkte verpleegkundige Martijn Koppejan op. En welke dat wel zijn, is ook niet duidelijk.

Passie voor strandtoegankelijkheid

Geboren en getogen aan de Zeeuwse kust, werkte Koppejan ruim vijftien jaar als strandwacht op diverse stranden in Walcheren. “Vanuit dat werk realiseerde ik me voor het eerst dat er gewoon een hele grote groep mensen geen toegang heeft tot onze mooie stranden. Toen ik per toeval kennismaakte met de eerste CadWeazle was mijn passie voor strandtoegankelijkheid geboren. Van een Duits bedrijf kregen we de vraag of we deze elektrische rolstoel op ons strand wilden testen. En dat bracht heel wat teweeg bij de mensen die het gebruikten. Ik heb echt mensen letterlijk zien huilen van geluk omdat ze een lang gekoesterde droom uit zagen komen. Mensen die nog nooit op het strand waren geweest. Of iemand die sinds een ongeluk een dwarslaesie heeft en sindsdien nooit meer met zijn gezin op het strand kon lopen.

Dat het zoveel voor mensen betekent deed me beseffen hoe slecht het eigenlijk geregeld is. We hadden op ons strand weliswaar wat plastic rolstoelen beschikbaar bij het strandpaviljoen, maar die waren maar beperkt beschikbaar en ze waren erg zwaar om te duwen. Ze stuurden niet goed en werden gewoon als onprettig ervaren. Er valt dus een enorme verbeterslag te maken.”

Overleg met de gebruiker

Naast zijn werk als strandwacht startte Koppejan daarom een eigen bedrijf, Off Road Solutions, om meer elektrische strandrolstoelen naar Nederland gaan halen. “Wat me verbaasde toen ik me steeds meer er mee bezig hield was dat er zo weinig overleg is met de doelgroep”, vertelt hij. “Rolstoelen worden aangeschaft vanuit een eenmalig gemeentebudget en ondergebracht bij horeca, zoals strandpaviljoens. Deze partijen hebben niet de expertise ervoor. Wat je dan uiteindelijk ziet is dat er geen onderhoudsplan is, en er niet op juiste wijze mee wordt omgegaan. De boel is na een aantal jaren alweer kapot. Waarom ontbreekt het overleg met de gebruikers in het opzetten van zulke voorzieningen? Daarom ben ik een aantal jaren geleden begonnen met het in kaart brengen met wat er is en waar de behoeften liggen vanuit de doelgroep zelf als ze een dagje strand plannen.”

Nederland Toegankelijker

En daarvoor zocht hij contact met Pia Hendriks uit Eindhoven, oprichter van de Facebookgroep Nederland Toegankelijker, met meer dan tweeduizend actieve volgers, met name mensen met een beperking. “Zij heeft veel inzichten en contacten en brengt vragen onder aandacht”, aldus Koppejan. Hendriks zit zelf in een rolstoel. “Dit heeft onder andere het gevolg dat vakantie-situaties iedere keer weer een zoektocht naar toegankelijkheid zijn”, vertelt ze. “In mijn geval is aangepast sanitair erg belangrijk. Zoals mijn dochter onlangs zei: we hadden nooit ontspannen vakanties. Daarom ben ik met enkele mensen deze Facebookgroep begonnen. Wij proberen elkaar te stimuleren in het bevorderen van toegankelijkheid en wisselen gegevens uit. Soms mopperen we ook gewoon.”

Een van de vragen die regelmatig langskomt op Facebook is hoe het staat met de toegankelijkheid van stranden, vertelt ze. “In 2014 is er een lijst verschenen waar de strandrolstoelen vermeld waren. In 2018 heb ik daar extra informatie bij gezocht, in eerste instantie over toegankelijke toiletten, voor zover ik dat kon vinden. Daar is enthousiast op gereageerd. Een van de artikelen die er over verscheen is vierduizend keer bekeken. Het was duidelijk dat mensen, die jaren niet naar het strand konden, nu de stap durfden te wagen.”

Lees het hele artikel op de website van Iedereen Doet Mee van de VNG.

Amsterdam wil een toegankelijke stad zijn voor iedereen. Om te weten wat daarvoor nodig is, nodigde de stad de afgelopen maanden inwoners uit om te vertellen waar ze tegenaan lopen. De input vormde de basis voor de Amsterdamse Lokale Inclusie Agenda.

Inclusie staat al langer op de agenda in de hoofdstad. Zo helpen OV-coaches mensen met een beperking met het reizen in bus, tram en metro, heeft de gemeente afspraken met woningcorporaties over sociale huurwoningen en investeert ze in fysieke toegankelijkheid van openbare gebouwen.

Kan iedereen meedoen in Amsterdam?

Toch vindt 66 procent van de ongeveer 140 Amsterdammers die de afgelopen maanden meededen aan de inclusiebijeenkomsten, dat niet iedereen kan meedoen in de stad. Met name het openbaar vervoer, welzijn, gezondheid & ondersteuning, bejegening en vrije tijd zijn thema’s waar nog veel verbetering nodig is.

In totaal organiseerde Amsterdam vijf bijeenkomsten in de verschillende stadsdelen waar Amsterdammers met én zonder beperking hun verhaal konden vertellen. De vaak persoonlijke verhalen en antwoorden vormen de basis voor de Lokale Inclusie Agenda (pdf) met de belangrijkste aanbevelingen voor het gemeentelijk toegankelijkheidsbeleid voor de komende drie jaar.

Meningen verzamelen

Deze Agenda is eind januari op de laatste bijeenkomst in Pakhuis De Zwijger overhandigd aan wethouder Simone Kukenheim door Arwen Schoppen, slechtziend en medewerkster van Cliëntenbelang Amsterdam. Deze organisatie van ervaringsdeskundigen adviseert de gemeente over toegankelijkheid en hielp mee om de meningen te verzamelen op en rond de bijeenkomsten.

“Eens in de zoveel tijd vraagt Amsterdam  hoe het ervoor staat met de mening van de mensen”, vertelt Schoppen. “Omdat een enquête niet voor iedereen goed werkt, hebben we een speciaal instrument ontwikkeld om meningen beter te verzamelen. We hebben een bureau ingeschakeld om een vragenlijst zo te ontwikkelen dat die niemand voor het hoofd stoot, en tegelijk iedereen ruimte geeft. Daarnaast hebben we natuurlijk de persoonlijke verhalen verzameld van de mensen op de bijeenkomsten. Het heeft heel wat breinbreken gekost en de nodige discussieavonden, maar we zijn er met zijn allen in geslaagd om een aantal zaken op een rijtje te zetten, waarmee de gemeente verder kan en waarin mensen zich kunnen herkennen. Dit zijn de tien speerpunten geworden voor de Lokale Inclusie Agenda. Ik ben heel erg trots op dit eindproduct en hoop dat we binnen afzienbare tijd resultaten gaan zien. Dat is mijn grootste wens.”

Waar mensen tegenaanlopen verschilde nogal per stadsdeel, vertelt Arwen. “In de binnenstad kwamen bijvoorbeeld veel jongeren op de bijeenkomst af. In Zuid waren het juist weer veel ouderen. In de binnenstad en in De Pijp was er bijvoorbeeld veel kritiek op het toerisme, terwijl in Buitenveldert er juist weer geklaagd werd over expats. Door hun komst zijn sommige voorzieningen en dienstverlening te Engels geworden, waardoor mensen met een beperking het gevoel hebben dat ze te weinig worden gehoord. Er is ook minder saamhorigheid door al dat Engels. Verder hebben we klachten ontvangen over de immer stijgende huizenprijzen en tekort aan sociale huurwoningen.”

Lees het hele artikel op de website Iedereen Doet Mee van de VNG.