Scheikundelokalen voor Syrische vluchtelingen

Hoe creëer je een veilige omgeving waar kinderen die gevlucht zijn voor de oorlog onderwijs kunnen genieten? Dankzij het project HOPES, waar Nuffic één van de uitvoerders van is, openen dit najaar twee lokalen in vluchtelingenkampen in Libanon hun deuren voor Syrische meisjes. “We hebben een nieuwe generatie met opleiding nodig.”

Het project HOPES staat voor Higher and Further Education Opportunities and Perspectives for Syrians. Het doel is om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor vluchtelingen in Turkije, Libanon, Jordanië, Noord-Irak en Egypte te verbeteren. Nuffic voert het programma samen uit met zusterorganisaties uit Duitsland, Frankrijk en Engeland en het regionale EU Trust fund Madad.

Lokalen in tentenkampen

In de Beka’a-vallei in het oosten van het land wordt hard gewerkt door de American University in Beiroet (AUB) en lokale partner stichting Kayany om de twee lokalen af te hebben in de tentenkampen, de zogeheten Informal Tented Settlements. Brooke Atherton El-Amine is projectleider namens de AUB en kijkt vol trots uit naar het moment dat de leerlingen gebruik kunnen maken van de lokalen, ergens na de zomer, wanneer het nieuwe academische jaar begint.

De twee lokalen zijn bedoeld om 300 Syrische meisjes in de groepen 6,7 en 8 van de basisschool kennis te laten maken met exacte vakken als biologie, natuurkunde en scheikunde. “En dat is heel hard nodig”, stelt Atherton El-Amine. “De toegang tot hoger onderwijs voor kinderen en jongeren hapert in Libanon, zeker voor Syrische vluchtelingen. Momenteel zijn er in het publieke voortgezet onderwijs in Libanon nog geen 3000 Syrische vluchtelingen ingeschreven, terwijl 57.000 er in aanmerking voor komen.”

Toelatingsexamen

Een van de redenen waarom het zo moeilijk is te worden toegelaten is dat de basisschoolleerlingen in groep 8 een lastig toelatingsexamen moeten doen voor het voortgezet onderwijs. Onderdelen van dat examen zijn onder meer biologie en scheikunde. “Voor de Syrische vluchtelingen is de taal nog een extra barrière”, vertelt Atherton El-Amine. “Zij hebben altijd in eigen land onderwijs gehad in het Arabisch, terwijl in Libanon veel vakken in het Frans of Engels worden gegeven.”

In de lokalen die de universiteit samen met Nuffic en lokale partners opent krijgen de meisjes les in exacte vakken, wat hun kans verhoogt om verder te kunnen leren. Atherton El-Amine: “Door in de wetenschapslokalen scheikunde, natuurkunde en biologie door de leerlingen zelf te laten voelen en hen ermee te laten experimenteren hopen we deze drempel te verlagen. Hoe leg je bijvoorbeeld een begrip als viscositeit uit? Als je het laat zien wordt het meteen duidelijk. Zo willen we de wetenschappelijke vakken verbeteren. Ook leren ze een deel van het lesprogramma in het Engels, zodat ze twee dingen tegelijk leren.”

Naast de 300 basisschoolleerlingen zijn de lokalen ook bedoeld voor 50 Syrische meisjes die vlak voor hun eindexamen zitten en de stap naar het hoger onderwijs willen maken. “In de lokalen leren ze vaardigheden en kennis die nodig zijn om te gaan studeren, zoals kritisch leren denken.”

Ghata-scholen

De AUB heeft in de regio eerder dergelijke lokalen opgebouwd voor vluchtelingen, onder de naam Ghata-scholen. “Ze zijn uniek”, zegt Atherton El-Amine. “De lokalen zijn gebouwd van draagbare structuren die duurzaam zijn, economisch aantrekkelijk en gemaakt zijn van lokale materialen. Dit past bij de eisen van de Libanese regering die absoluut niets permanent wil bouwen voor vluchtelingen. De lokalen geven de kinderen echter wel een gevoel van stabiliteit en continuïteit. Ze hebben echt het gevoel dat ze naar school gaan.”

De Ghata-scholen worden ook gebruikt als computerlokalen, make-up studio’s (gesponsord door L’Oréal) en autowerkplaatsen. “Voor het HOPES project zetten we ze dus in als lokalen voor scheikunde, natuurkunde en biologie. We richten ze in met de juist opslag van materialen en chemicaliën, met alle veiligheidsvoorschriften, zoals een plek om je ogen uit te spoelen in geval van nood.”

Van transport, schooluniformen tot boeken

Naast het inrichten van de lokalen zijn de AUB en lokale partners bezig met het opleiden en trainen van lokale leraren om de exacte vakken te geven. Atherton El-Amine: “Deze Ghata-scholen vormen een veilige omgeving voor de meisjes. Hun ouders willen niet dat ze naar publieke en gemengde scholen gaan. Er is geen discriminatie, zoals Syriërs meemaken in publieke scholen. Verder regelen we alles, van transport, schooluniformen tot boeken. De kwaliteit van dit onderwijs is gelijk aan dat van Libanese scholen. We hebben daarvoor een certificaat gekregen van de Libanese regering.”

‘Hoger onderwijs is geen luxe’

De noodzaak is enorm hoog om het hoger onderwijs in Libanon te verbeteren, stelt Atherton- El-Amina. “Van de Syrische vluchtelingen in Libanon tussen de 6 en 14 jaar gaat bijna de helft niet naar school. Van de Syrische jongeren in Libanon tussen de 15 en 24 jaar is dat zelfs 95 procent. Libanon wil de toegang van deze vluchtelingen tot onderwijs verbeteren maar ze lopen tegen allerlei belemmeringen aan, zoals geld, slechte mobiliteit, taalbarrières en gebrek aan psychische en sociale ondersteuning.

Gemiddeld verblijven vluchtelingen 17 jaar buiten hun land, zo blijkt uit cijfers van de UNCHR. Het is dus belangrijk dat we ook inzetten op hoger onderwijs. Het is geen luxe; het is hard nodig. Als we geen goed onderwijs hebben, wie worden dan de leraren en politici van de toekomst? Wie haalt ons dan uit deze cyclus? We hebben een nieuwe generatie nodig van mensen met een goede opleiding, die streven naar de vrede en gelijkwaardigheid die deze regio zo hard nodig heeft.”