Steeds meer bananen met het groene kikkertje
In de Nederlandse supermarkten zijn steeds meer bananen met het Rainforest Alliance keurmerk te vinden. Dat betekent dat het aandeel gecertificeerde bananen in ons land weer verder is gegroeid en dus meer bananen met betere zorg voor mens en milieu zijn geproduceerd.
Maar de bananenindustrie, die stond toch synoniem aan milieuvervuiling en onderdrukking van arbeiders? Lange tijd kwamen er inderdaad op grote schaal onwenselijke praktijken voor. In de jaren ’90 breidde de bananenproductie in Midden-Amerika enorm snel uit met de nodige milieuproblemen als gevolg. Grote stukken regenwoud werden gekapt, rivieren en beken raakten vervuild, net als veraf gelegen koraalriffen. Ook was de industrie berucht voor de onderdrukking van haar arbeiders.
Samen met boeren, arbeiders, NGO’s, overheden en academici is de Rainforest Alliance gaan werken aan de hervorming van de bananenindustrie. Uit deze gezamenlijke inspanning voor verduurzaming ontstond de eerste SAN standaard voor duurzame landbouw. In 1992 waren het bananenplantages die als eerste landbouwbedrijven ter wereld Rainforest Alliance certificering kregen. Momenteel is ongeveer 15 procent van de wereldwijde geëxporteerde bananen volgens deze standaard geproduceerd en werkt de Rainforest Alliance samen met 1600 grote en kleine bananenboeren wereldwijd aan de verduurzaming van hun productie. De bananen worden in ons land onder meer verkocht door Lidl, Jumbo en Albert Heijn.
Strikte eisen
Om Rainforest Alliance certificering te verkrijgen moeten de bananenproducenten voldoen aan een set strikte eisen op milieu, sociaal en economisch gebied. Deze criteria helpen boeren om beter te zorgen voor hun belangrijkste activa: hun land, water, arbeidskrachten en families. Ze helpen hun bodemkwaliteit te verbeteren, gaan zuiniger om met water, gebruiken minder natuurlijke bronnen en helpen biodiversiteit te beschermen.
Daarnaast moeten gecertificeerde producenten beter voor hun werknemers zorgen, door ze onder meer tenminste minimumloon te betalen, toegang te bieden tot medische zorg en vakbondsvrijheid te geven. De arbeiders op de bananenplantages krijgen training op het gebied van goede landbouwmethodes, veilig gebruik van landbouwchemicaliën en duurzaamheid. De Rainforest Alliance helpt boeren verder om een betere toegang tot de markt te krijgen en daardoor betere prijzen.
Lokale gemeenschappen
Ook moeten de bananenproducenten aandacht besteden aan verbeteringen in de lokale dorpsgemeenschappen. Een gecertificeerde boerderij in Costa Rica offerde bijvoorbeeld een belangrijk stuk productieterrein op om er een pad op te maken waarop de leerlingen naar school kunnen gaan. Die route was voor hun niet alleen korter, maar ook veiliger. In Guatemala bouwde een andere plantage een school op haar land voor de kinderen van haar werknemers. Dankzij een eigen laboratorium en leraren die moderne leermethoden gebruiken is de onderwijskwaliteit nu zo hoog dat kinderen van ver buiten de plantage hun best doen om er naar school te mogen.
Verduurzaming is een traject
Met Rainforest Alliance certificering wordt een basis gelegd voor beter management op de boerenbedrijven, voor natuurbehoud, voor betere arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden. Er kunnen altijd verdere stappen naar verduurzaming worden gezet. In de SAN Standaard waarmee Rainforest Alliance werkt, staat een aantal criteria waaraan alle gecertificeerde landbouwbedrijven moeten voldoen, en daarnaast een aantal criteria voor continue verbetering. De samenwerking tussen de producenten, kopers en Rainforest Alliance maakt het mogelijk om door de jaren verder te werken aan verbetering. De SAN Standaard wordt ook regelmatig geactualiseerd om zo goed mogelijk aan te sluiten bij relevante issues.
Een van de onderwerpen waar we mee bezig zijn, is onderzoek doen naar verbetering op het gebied van ‘sustainable livelihoods’ van de boeren. Rainforest Alliance focust op het verduurzamen van het landgebruik waardoor hogere en betere opbrengsten kunnen ontstaan, en betere managementsystemen zodat de bedrijfsvoering professioneler wordt, en de kosten en baten beter inzichtelijk. Wij zijn niet betrokken bij de handel. Prijsbepaling ligt bij de markt, daar staan wij buiten.
Gelukkig komt steeds duidelijker naar voren hoe belangrijk duurzaam landgebruik is voor onze toekomst op aarde. Met duurzame landbouw bieden de boeren een geweldige meerwaarde voor ons allemaal. Deze meerwaarde is echter niet gratis. De boeren moeten investeringen maken om duurzamer te werken. Door marktomstandigheden zien wij dat de prijzen onder druk staan. Wij moeten er dan ook voor waken dat hierdoor geen onhoudbare situatie voor de boeren wordt gecreëerd.
Dit is oorspronkelijk verschenen op de Nederlandstalige Frog Blog, het blog van de Rainforest Alliance. Lees meer over het werk van de Rainforest Alliance in bananen. Of maak kennis met een duurzame bananenplantage.
