‘De sleutel tot een taal goed leren is door hem te spreken’
Heeft het Duits misschien last van een imagoprobleem? Steeds minder studenten gaan de taal studeren na hun middelbare schooltijd en het aantal docenten Duits neemt af. En dat terwijl Duits juist als taal steeds belangrijker wordt, stelt Cyrill Jean Nunn, de kersverse ambassadeur van Duitsland.
Er is namelijk steeds meer behoefte in het bedrijfsleven aan werknemers die ook in het Duits kunnen communiceren, licht hij toe. “Duitsland en Nederland hebben al heel lang een goede economische relatie met elkaar, de laatste jaren is die alleen maar gegroeid. Zelfs in de coronatijd. Er gaat 200 miljard euro om in import en export.”
Dat het aantal docenten Duits in Nederland dan juist afneemt, noemt hij zorgelijk. “Een derde van de middelbare scholen doet Duits als eindexamenvak, en daarvan is er maar een klein deel dat de taal ook echt goed kan spreken”, vertelt Nunn. “Dat nodigt niet uit om verder ook Duits te gaan studeren. Samen met alle relevante instanties gaan we als ambassade kijken of we daarin wat kunnen veranderen.”
“De verengelsing in Nederland staat de groei van het Duits in de weg.” – Cyrill Jean Nunn, de ambassadeur van Duitsland
Te veel der/die/das
Een van de dingen waarvoor in de les meer aandacht moet komen, volgens de ambassadeur, is spreekvaardigheid. “De sleutel tot een taal goed leren is door hem te spreken. Dit gebeurt momenteel te weinig op scholen, denk ik. Veel leerlingen laten Duits vallen omdat de grammatica te moeilijk is. Er is te veel der/die/das. Ze zien Duits dus als Latijn: als een beetje een dode taal met veel grammatica. Door het meer te spreken in de klas, ervaren leerlingen dat het echt een levende taal is.”
Cyrill Jean Nunn, de ambassadeur van Duitsland.
De komende jaren wil Nunn als ambassadeur daar ook aan bijdragen. “Als ambassade kunnen we natuurlijk niet het schoolsysteem veranderen maar ik hoop wel de komende jaren Nederland meer te laten zien over de Duitse taal en cultuur. Onze taal staat in de schaduw van het Engels. De verengelsing in Nederland staat de groei van het Duits in de weg. Waar de Duitse consument meer nieuwsgierig is, meer openstaat voor andere talen, is de Nederlandse consument vooral Engelstalig gericht.”
Vandaag, op de Dag van de Duitse taal, geeft Nunn daarom leraren graag een boodschap mee. “Lieve leraren Duits, jullie doen ontzettend belangrijk werk. Hou de les spannend, met actuele onderwerpen en durf tijdens Duits te spreken met jullie leerlingen. Spreken is de gouden sleutel voor communicatie in taal.”
Duitse docenten
Nuffic viert op deze dag het succes van haar programma’s om Duitse docenten te werven. Door moedertaalsprekers te werven, hun een beurs te geven en via een verkort traject op te leiden tot bevoegd docent, voegt Nuffic jaarlijks twintig docenten in opleiding toe aan het lerarenbestand.
Dit jaar lijkt het animo hoger dan ooit: elf deelnemers starten aan de universitaire Duitse lerarenopleiding. Veelal zijn dat er veelal maar twee per jaar.
Een van de deelnemers aan het beurzenprogramma van Nuffic is de 36-jarige Friederike Barklage, afkomstig uit Noord-Duitsland. Zes jaar geleden kwam ze in Nederland wonen. Ze werkte in de marketing, maar kreeg de meeste energie van het opleiden van stagiairs. Daarom besloot ze te gaan verkennen of het onderwijs wat voor haar kon zijn.
“Zo kwam ik uit bij het programma Van Assistent tot Docent (VAD) van Nuffic. Daarmee kon ik mijn masteropleiding Leraar in het voortgezet onderwijs aan de Universiteit van Amsterdam doen. Dat vond ik vrij pittig, zeker met een gezin ernaast. Dankzij de goede begeleiding van Nuffic is het gelukt. Anders had ik erbij moeten werken, en dan had ik het waarschijnlijk niet kunnen doen.”
“Ik wil mijn leerlingen laten zien dat het echt gaat om een levende taal, die hoort bij een land met heel veel geschiedenis, en waar ook nu heel veel gebeurt.” – Friederike Barklage, docent Duits
Afgelopen augustus is Barklage gestart als docent Duits op het Haarlemmermeer Lyceum. Ze is aan de slag gegaan met dezelfde intenties als de ambassadeur, namelijk haar leerlingen laten zien dat Duits een levende taal is.
Friederike Barklage, docent Duits.
“Ik heb vaak het gevoel dat leerlingen het vak Duits er een beetje bij doen. Ik wil hun graag meer laten zien over de Duitse taal en cultuur, buiten de grammatica om, en de regels die je moet volgen voor de toetsen. Ik wil laten zien dat het echt gaat om een levende taal, die hoort bij een land met heel veel geschiedenis, en waar ook nu heel veel gebeurt.”
Meer aandacht voor het Duits is volgens haar dan ook hard nodig. “Hiervoor werkte ik in het toerisme en daar is Duits heel belangrijk. Duitsers zijn van alle internationale toeristen in Nederland veruit de grootste groep.”
Ook dat Duitsland een belangrijke handelspartner is wordt niet altijd zo gezien, denkt Barklage. “Mensen denken dat ze zich wel redden met die vijf zinnen die ze kennen. Elke taal en elke cultuur die je leert kennen is een verrijking in je leven.”
