RES-regio’s vooral een overheidsfeestje
Over 11 jaar moeten we in Nederland een CO2-reductie hebben van tenminste 49 procent ten opzichte van het jaar 1990. Daar is samenwerking voor nodig van alle betrokken partijen. Van overheid en bedrijfsleven tot bewoners. Op decentraal niveau moet die samenwerking vorm krijgen in de RES-regio’s. Maar vooralsnog blijkt het vooral een ambtelijke aangelegenheid te zijn.
Dertig regio’s in ons land zijn aan de slag gegaan met een Regionale Energiestrategie (RES) om het Klimaatakkoord decentraal uit te voeren. Alleen Zeeland heeft daar momenteel als enige een concept van klaarliggen. ‘Er gebeurt veel rond de energietransitie maar je ziet dat op lokaal niveau gemeenten de opgave nog niet voor elkaar krijgen,’ vertelt Donald van den Akker, projectleider bij Platform31 en een van de onderzoekers van het onderzoek Regionale Energie Strategieën (RES) als motor van de energietransitie, dat afgelopen zomer verscheen. Platform31 keek in het kwalitatieve onderzoek naar de vier verschillende energieregio’s Friesland, Holland Rijnland, U16 (Utrecht en omstreken) en Zuid-Limburg. ‘We wilden onderzoeken hoe we nu precies met de RES willen werken. Het moet geen papieren tijger worden maar we moeten er echt wat mee doen. Welke capaciteit, kennis en competenties hebben de partners in deze regio’s nodig voor een werkende Regionale Energiestrategie? En worden alle partijen wel in een vroeg stadium betrokken?’
Ambtelijke aangelegenheid
Nee dus. Uit het onderzoek blijkt dat de woningcorporaties en energiecoöperaties nauwelijks nog een rol spelen bij de vorming van de Regionale Energiestrategieën. Ook zou de capaciteit ontbreken. ‘De RES blijkt op het moment vooral een ambtelijke aangelegenheid te zijn, waarvoor ambtelijke capaciteit is vrijgemaakt,’ luidt een van de conclusies. ‘Je leest in de plannen dat vanaf het begin alle partijen worden betrokken, maar uit ons onderzoek blijkt de RES toch vooral een overheidsgebeuren te zijn,’ vertelt Van den Akker. ‘Netbeheerders zijn nog wel enigszins aangehaakt, met hun engagement en investeringen in de infrastructuur, maar individuele woningcorporaties en energiecoöperaties staan in dit stadium nog op afstand. Het lijkt alsof de overheid eerst zelf haar zaakjes op orde wil krijgen, voordat ze andere partijen erbij haalt. En dat is eigenlijk tegenovergesteld aan de tekst van het Klimaatakkoord en waar de RES vandaan komt. Die is ontstaan uit een Green Deal die juist van onderop is opgezet. Kortom, wat ooit als bottom-up is opgezet is nu een top-down strategie geworden. Het zal uiteindelijk wel ergens in het midden eindigen.’
Lees het hele artikel in de special Groen Akkoord van Publiek Denken.
