Vier speerpunten voor betere residentiële jeugdhulp
De kennis over de jeugdhulp waarbij kinderen of jongeren buiten hun eigen omgeving wonen in leef- en behandelgroepen, is verbrokkeld. De organisatie van deze residentiële jeugdhulp kan dan ook veel beter. Dit stelt een werkgroep van negentien experts uit wetenschap en praktijk. Samen met jongeren zelf hebben ze vier speerpunten opgesteld.
Residentiële jeugdhulp moet zo worden georganiseerd dat kinderen niet beschadigd raken door allerlei breuken in hun leven, zo stellen de experts. Want kinderen en jongeren die in deze vorm van jeugdhulp terechtkomen, hebben te maken met allerlei breuken in hun leven. De breuk met thuis door de uithuisplaatsing, breuken binnen de jeugdhulp door overplaatsingen en breuken in hun verdere leven.
Ze hebben vier speerpunten opgesteld in hun agenda:
- Focus op levensloopzorg
Om breuken zoveel mogelijk te voorkomen, pleiten de experts voor levensloopzorg. Die zorg moet worden ingericht vanuit de behoefte van de kinderen. Van kleinschalige voorzieningen in de wijk, zo kort mogelijk residentiële jeugdhulp, focus op een diploma of werk, tot het aanstellen van één contactpersoon per kind. Die moet ook na het einde van de plaatsing beschikbaar zijn.
- Samen beslissen over integrale residentiële jeugdhulp
Daarnaast pleiten de experts voor de organisatie van meer samenhangende zorg rondom een kind. Dat betekent concreet goede triage-instrumenten en competente professionals die samen met kinderen en ouders kiezen voor een integrale aanpak.
- Gezins- en netwerkgericht werken
Ook al wordt de term al geruime tijd gebruikt in de residentiële jeugdhulp, de kinderen en jongeren merken er vooralsnog weinig van, aldus de werkgroep. Professionals hebben volgens de 19 experts namelijk de neiging om de zorg van ouders over te nemen en ouders laten op hun beurt de opvoedtaak over aan professionals. Er is dan ook een cultuuromslag nodig, stellen ze. Dat betekent concreet ‘interventies benutten waarvan we weten dat ze werken en het netwerk betrekken.’
- Een ontwikkelingsgericht leefklimaat en goede professionals
De experts pleiten er verder voor dat groepsleiders beter moeten worden toegerust, zodat zij hun werk gezond en met plezier kunnen doen. Ze pleiten ook voor een beter gebruik van instrumenten die groepsleiders kunnen inzetten om van kinderen feedback te krijgen over hoe zij het vinden in de leefgroep.
Startschot
De werkgroep hoopt met haar speerpuntenagenda het startschot te geven nieuwe kennisontwikkeling en concreet onderzoek. Uitgangspunt daarbij is om plaatsing in de residentiële jeugdhulp zoveel mogelijk te voorkomen en kinderen thuis te laten opgroeien. Als het echt niet anders kan is het doel om ervoor te zorgen dat kinderen baat hebben bij de hulp en weer tijdig vertrekken.
De experts, waaronder van het Nederlands Jeugdinstituut, doen een dringend beroep op beleidsmakers, onderzoekers en professionals om aan de slag te gaan met het verbeteren van residentiële jeugdhulp.
Dit artikel verscheen eerder op Zorgvisie.
